Tôi viết dòng này dành cho các BS trẻ ,nhằm để các bạn có thêm kinh nghiệm khi gặp phải tình huống hiếm gặp trong xử trí sốc phản vệ ,nhân một trường hợp hy hữu sau đây :
– thở O2 4l/p Ở đây tình huống bí hiểm là thế này :– Khi tiêm adrenalin 1/3 ống , bỗng nhiên thấy bn tím tái nhanh , tri giác xấu đi nhanh chóng , HA tụt 60/40 , mạch quay nhẹ khó bắt BÀN LUẬN– Tại sao bn ăn cháo lòng heo như mọi người , và như mọi ngày sao hôm nay lại bị sốc , trong khi mọi người cũng ăn không ai có biểu hiện gì ? Theo tôi có thể đó là con heo bệnh , thú y đã tiêm kháng sinh thí dụ ampicillin , cuối cùng thì heo chết và người ta làm thịt đi bán . Trong lòng heo còn dư lượng kháng sinh . Và bn này lại dị ứng với kháng sinh đó . .Dường như sách chỉ tập trung vào trường hợp chết tức thời do phản ứng phản vệ tức thời , do vậy adrenalin luôn là thần dược là đúng Lý giải vì sao khi càng tiêm “thần dược’ adrenalin thì bn càng tím , huyết áp không lên mà lại càng tụt ?! Theo tôi có thể là vì cơ chế chính gây tụt HA trầm trọng trên bn này là do thất thoát huyết tương , nên gây sự sụt giảm thể tích tuần hoàn nghiêm trọng .Bằng chứng là Hct lên tới 67% !Do vậy khi tiêm adrenalin sẽ chỉ làm “siết mạch trống “, tăng co mạch ngoại vi dẫn đến mô càng thiếu oxy , càng gây ra tím , và càng choáng nên càng tụt HA.Lẽ ra ta truyền dịch ào ạt để bù vào thể tích lưu thông tuần hoàn , khi đủ mới nâng HA bằng vận mạch . Nhưng bất kỳ ai , trong tình huống đó không thể không tiêm adrenalin ! Vì không tiêm adrenalin sẽ bị xem là sai phác đồ điều trị .Hơn nữa chưa bao giờ được học về tình huống đặc biệt như thế . Khi đó chỉ nghĩ rằng liều adrenalin bị thiếu , nhưng càng dùng càng thấy tím , càng thấy bn đi vào cửa tử . Tôi đã quyết định ngừng”nổ súng ‘thần dược Adrenalin , và khi đó dù không kịp lý giải vì sao Hct tăng cao , chỉ biết rằng bị nhân đang bị co đặc máu , và bằng mọi giá đưa vào lòng mạch một thể tích dịch rất lớn , hòng pha loãng và bù lại thể tích huyết tương thất thoát đó . Kết quả ngoạn mục đã xẩy ra sau đó , bn thoát chết trong gang tấc . Qua trường hợp này tôi khuyến cáo các bạn BS trẻ rằng có khi ta chỉ cứu được bn vì một ý tưởng nào đó mà ta cho là có lý ! Không phải mọi trường hợp đều đã có trong giáo trình đã dạy .Khi bn bị sốc phản vệ tức thì , thì adrenalin sẽ là thần dược . Nhưng khi sốc phản vệ xẩy ra muộn thì nên xem chừng adrenalin có hợp lý hay không , và đừng quên chủ lực dịch truyền với Hct tham khảo . |
Trả lời